Kan het COVID-19-vaccin invloed hebben op je menstruatie?

Dit artikel is gecontroleerd door: Karen Joash

Misschien heb je berichten gehoord over mensen die veranderingen in hun menstruatie hebben ervaren na het krijgen van het COVID-19 vaccin of zelfs na het oplopen van het Coronavirus. En wellicht vraag je je af of het vaccin ook invloed heeft op jouw menstruatiecyclus. Het is de hoogste tijd om de mythes van de feiten te scheiden.

De wereldwijde pandemie heeft bijna elk deel van ons leven geraakt; van hoe we werken, reizen en omgaan met elkaar tot hoe we denken over ons lichaam, onze gezondheid en zelfs onze menstruatiecyclus. Zulke veranderingen komen niet zonder hun aandeel aan stress, wat ook één van de factoren is die je menstruatie kan beïnvloeden.

Dit is slechts één verklaring waarom je misschien veranderingen in je menstruatiecyclus hebt opgemerkt tijdens de pandemie. Weet dat je niet alleen bent als je dit ook hebt ervaren, het is voor ons allemaal een behoorlijk stressvolle tijd geweest! ^[1]

Maar kan er een andere verklaring zijn die gerelateerd is aan het vaccin of het krijgen van het COVID-19 virus? Is er iets wat je eraan moet doen? Laten we eens naar de feiten kijken.

Toen de vaccins over de hele wereld werden toegediend begonnen berichten de ronde te doen dat sommige mensen veranderingen in hun menstruatiecyclus opmerkte. Andere merkte dat ze onverwachte bloedingen kregen nadat ze gevaccineerd waren. Misschien heb je vrienden of familieleden horen zeggen dat hun menstruatiekalender een beetje afwijkt of wellicht heb je het zelf opgemerkt?

In Nederland heeft bijwerkingencentrum Lareb in 2021 ruim 17.000 meldingen ontvangen over veranderingen in de menstruatiecyclus ^[2]. In de VS leidden soortgelijke meldingen ertoe dat het National Institute of Health onderzoeken financierde om uit te zoeken of er mogelijke effecten zijn van COVID-19 vaccinatie op een menstruatie ^[1].

Uit een studie uit de VS ^[3] bleek dat de eerste dosis van het vaccin geen effect had op iemands volgende menstruatie. Een tweede dosis gaf een gemiddelde vertraging van minder dan zes uur, wat voor de meesten van ons misschien nauwelijks merkbaar is! Het onderzoek ontdekte ook dat wanneer iemand twee doses kreeg binnen dezelfde menstruatiecyclus dat hun menstruatie met ongeveer twee dagen vertraagden. En iets meer dan 10% van deze groep ondervond een verandering van meer dan acht dagen.

Niet alleen waren de vertragingen vrij kort, maar het onderzoek toonde ook aan dat de menstruatie slechts twee menstruatiecycli na de vaccinatie weer hun normale tijd hadden. Dus hoewel deze veranderingen misschien minder dan ideaal zijn (het is al lastig om onze cycli bij te houden!), onthoud dat dit niet eeuwig duurt. Daarnaast is het volkomen normaal om op veel momenten in je leven onregelmatig of laat ongesteld te worden, dus probeer je geen zorgen te maken.

Een studie van het Noorse Instituut voor Volksgezondheid ^[4] onderzocht menstruele veranderingen, zoals erger dan normale menstruatiepijn zowel voor als na het krijgen van het vaccin. Zij ontdekten dat heviger bloeden dan normaal het meest gemelde symptoom was na het krijgen van de COVID-19 vaccinatie. Na de tweede dosis van het vaccin constateerden zij dat er ook een grotere kans was op symptomen, zoals langdurige bloedingen, kortere of langere tijd tussen menstruaties, pijnlijkere menstruaties, menstruatieachtige pijn zonder bloedingen en zelfs onverwachte doorbraakbloedingen (bloedingen die niet je menstruatie zijn).

Uit het onderzoek bleek echter ook dat ongeveer 38% van de deelnemers ten minste één verandering in hun cyclus opmerkte voordat ze een vaccin kregen, waaruit blijkt dat veranderingen in de menstruatiecyclus hoe dan ook volkomen normaal zijn.

Als je merkt dat je menstruatie heviger is dan normaal, om welke reden dan ook, kun je overwegen om een maandverband met hoge absorptiegraad of menstruatie ondergoed te gebruiken dat ontworpen is voor hevige bloedingen. Dit kan je helpen om je beter beschermd en comfortabeler te voelen!

In het algemeen zijn beide onderzoeken geruststellend en kunnen ze ons helpen om ons wat geruster te voelen over het krijgen van het vaccin. Ze tonen namelijk aan dat het normaal is dat onze menstruatiecyclus of menstruatie verandert na de vaccinatie, maar ook dat deze veranderingen klein en vergelijkbaar zijn met de normale variaties die we allemaal in ons leven meemaken. Ze keren ook snel terug, dus binnen een paar cycli is alles weer normaal voor ons lichaam.

Omdat het onderzoek naar het verband tussen het COVID-19 vaccin en de menstruatiecyclus nog in de kinderschoenen staat, is het moeilijk om met zekerheid te zeggen wat deze effecten precies veroorzaakt. We zijn allemaal verschillend, dus het kan zelfs van persoon tot persoon verschillen!

Wat we wel weten is dat de hersenen, de eierstokken en de baarmoeder samenwerken om de menstruatiecyclus tot stand te brengen. Het kan dus zijn dat het vaccin tijdelijk het deel van onze hersenen beïnvloedt dat de hormonen regelt, wat weer invloed heeft op het moment waarop onze eierstokken een eitje vrijgeven of hoe de slijmlaag van onze baarmoeder wordt afgestoten tijdens een menstruatie.

Het zou ook verklaard kunnen worden door hoe vaccins werken, namelijk om een reactie van je immuunsysteem uit te lokken en om je zo te beschermen tegen toekomstige infecties.

Stel je het vaccin voor als een training voor "soldaat" cellen in je lichaam die hen leert hoe ze een aanval van het Coronavirus moeten afslaan. Deze soldaten (je immuunsysteem) zijn op verschillende plaatsen in je lichaam gestationeerd, klaar om het te verdedigen. Zo ook in je baarmoederslijmvlies (bekend als het endometrium). Zo'n intensieve training van de cellen door het vaccin kan ontstekingen veroorzaken die leiden tot een hevigere of onregelmatige menstruatie ^[1].

Meldingen van vrouwen+ die veranderingen in hun menstruatiecyclus ervaren na het krijgen van het vaccin komen zowel van degenen die hormonale anticonceptie gebruiken als van degenen die dat niet doen. Er zijn geen aanwijzingen dat de vaccinatie de effectiviteit van hormonale anticonceptie verandert ^[1]. Als je je echter zorgen maakt, kun je het beste een afspraak maken met je huisarts, die je persoonlijk advies kan geven.

Anderzijds is er geen bewijs dat vaccin-gerelateerde tijdelijke veranderingen in de menstruatiecyclus enige invloed hebben op iemands vruchtbaarheid of vermogen om later zwanger te worden ^[1]. Deze zorg zou je er dus niet van moeten weerhouden je te laten vaccineren. Als je van plan bent om een baby te krijgen, is het eigenlijk een vrij goed idee om het vaccin te halen, omdat niet-gevaccineerde zwangere vrouwen een hoger risico lopen om ernstig ziek te worden door COVID-19 ^[1].

Als je het Coronavirus oploopt, is je menstruatiecyclus misschien wel het laatste waar je aan denkt. Er zijn echter wel aanwijzingen dat het virus je menstruatiecyclus kan beïnvloeden. Uit een onderzoek in een ziekenhuis in China ^[1] naar menstruerende COVID-19 patiënten bleek dat 20% een lichtere of langere menstruatie had dan normaal. Zij verklaarden dit als een gevolg van hormonale veranderingen die worden veroorzaakt door het virus, wat de normale werking van de eierstokken verstoort. Het goede nieuws is dat hun menstruatiecycli na herstel weer normaal werd.

Hoewel ziek worden vervelend en zelfs beangstigend kan zijn, kan de wetenschap dat deze bijwerkingen van korte duur zijn, geruststellend zijn. Dus als je besmet raakt met COVID-19, probeer je dan te concentreren op het verzorgen van jezelf en rust te nemen totdat je je beter voelt en niet langer besmettelijk bent.

Als je subtiele veranderingen in je menstruatiecyclus opmerkt na het vaccin, bedenk dan dat dit normaal is. Als de vaccinatie de boosdoener is, zou je menstruatie snel weer op gang moeten komen.

Maar als dat na een paar maanden niet gebeurt en je je zorgen begint te maken, kun je beter contact opnemen met je arts. Ook als je hevige bloedingen hebt die ongewoon voor je zijn, vooral als je in de menopauze bent, is het een goed idee om met een zorgverlener te praten om het tot op de bodem uit te zoeken.

In het algemeen is het beschikbare onderzoek over hoe COVID-19 en het vaccin je menstruatiecyclus kunnen beïnvloeden een beetje beperkt, maar toch geruststellend. Eventuele veranderingen in je cyclus zijn te verwachten en verdwijnen na verloop van tijd, dus probeer geduldig te zijn en je lichaam de tijd te geven om zich aan te passen ^[1]. En als je nog zorgen of vragen hebt, kan het geen kwaad om contact op te nemen met je gynaecoloog. Het is tenslotte hun taak om je te helpen!