Alles over een hysterectomie
Je baarmoeder verwijderen, ofwel een hysterectomie, kan veel vragen en emoties oproepen.
Dit artikel is gecontroleerd door: Karen Joash
Als je voor de beslissing staat om je baarmoeder te laten verwijderen dan is het heel begrijpelijk dat met veel vragen en emoties rondloopt. Laten we daarom samen ontdekken wat een hysterectomie precies is, welke soorten er zijn en waarom je het wellicht nodig zou hebben.
We zullen ook ingaan om veel voorkomende zorgen, zoals wat voor invloed het heeft op je hormonen, je vruchtbaarheid en je emoties. Elke vraag is belangrijk en je verdient het om je geïnformeerd, gesteund en compleet begrepen te voelen terwijl je dit traject doorloopt.
Wat is een hysterectomie?
Een hysterectomie is een operatie waarbij je baarmoeder verwijderd wordt. Er kunnen ook andere delen van je voortplantingssysteem worden verwijderd, zoals je baarmoederhals, eierstokken of eileiders. Dit is afhankelijk van het type hysterectomie dat nodig is om bepaalde gezondheidsproblemen te behandelen.
Wanneer is een hysterectomie nodig?
Er zijn diverse redenen waarom iemand een hysterectomie nodig heeft. In de meeste gevallen is het wegens een medische aandoening. Omdat het verwijderen van je baarmoeder behoorlijk ingrijpend is, wordt het vaak als laatste oplossing gebruikt. Er zijn vaak voorafgaand behandelingen geweest om te zien of die de aandoening oplost.
Mogelijke aandoeningen waardoor een hysterectomie uiteindelijk nodig kan zijn [1]:
- Fibromen – Niet-kankerachtige gezwellen in je baarmoeder die pijn en hevige bloedingen kunnen veroorzaken.
- Adenomyose – Een aandoening die ervoor kan zorgen dat je baarmoeder groter wordt dan normaal, wat kan leiden tot zware menstruaties.
- Endometriose – Een aandoening waarbij weefsel dat lijkt op baarmoederslijmvlies buiten je baarmoeder groeit, wat kan leiden tot extreme menstruatiepijn.
- Chronische bekkenpijn – Een constante pijn in je bekkengebied die niet reageert op andere behandelingen.
- Abnormaal veel bloedverlies – Onregelmatig of hevig bloedverlies dat je dagelijks leven beïnvloed en niet reageert op andere behandelingen.
- Kanker of Precancereuze aandoening – Een diagnose van kanker of als er abnormale cellen worden gevonden in je voortplantingsorganen, zoals bij eierstokkanker of baarmoederhalskanker.
Het nemen van zo'n grote beslissing over niet alleen je gezondheid, maar ook je vruchtbaarheid kan eng zijn. Weet dat je arts of gynaecoloog er is voor jou om alle zorgen die je hebt met ze te bespreken. Hij of zij kan je helpen de beslissing te maken of een hysterectomie uiteindelijk de juiste keuze is voor jou.
Welke soorten hysterectomie zijn er?
Er zijn drie verschillende soorten hysterectomieën, dit is afhankelijk van wat er tijdens de operatie verwijderd wordt. Weten wat het verschil is tussen de verschillende soorten, kan je helpen om een duidelijker gesprek te hebben met arts over welke hysterectomie het beste zou kunnen zijn voor jouw specifieke situatie [2].
Gedeeltelijke hysterectomie
Een gedeeltelijke hysterectomie wordt ook wel een subtotale hysterectomie genoemd. Bij deze operatie wordt je baarmoeder verwijderd en behoud je je baarmoederhals.
Een gedeeltelijke hysterectomie is meestal nodig bij aandoeningen die alleen de baarmoeder treffen, zoals bij een myoom of baarmoederverzakking.
Totale hysterectomie
Dit is de meest voorkomende operatie en wordt ook weleens een eenvoudige hysterectomie of volledige hysterectomie genoemd. Bij deze operatie wordt je hele baarmoeder en je baarmoederhals verwijderd, niet je eierstokken.
Er wordt voor een totale hysterectomie gekozen om verschillende gezondheidsproblemen te behandelen, zoals ernstige endometriose, chronische bekkenontstekingsziekte en bepaalde soorten kanker.
Radicale hysterectomie
Bij een radicale hysterectomie worden je baarmoeder, je baarmoederhals, een deel van je vagina, lymfeklieren en omliggend weefsel verwijderd. Deze soort hysterectomie is meestal nodig wanneer er sprake is van kanker.
Hoe wordt een hysterectomie uitgevoerd?
Een hysterectomie kan op verschillende manieren worden uitgevoerd en is vaak afhankelijk van je persoonlijke situatie. Door meer te weten hierover kan je helpen om je minder zorgen te maken over de procedure.
Abdominale hysterectomie
Bij een abdominale hysterectomie wordt er een snede gemaakt langs het onderste deel van je buik. Deze loopt meestal horizontaal en vlak langs je bikinilijn, waardoor een chirurg direct toegang heeft tot je baarmoeder. Voor deze manier wordt meestal gekozen bij complexere gevallen, waarbij een duidelijk zicht belangrijk is.
Vaginale hysterectomie
Tijdens een vaginale hysterectomie wordt, zoals de naam al doet vermoeden, je baarmoeder via je vagina verwijderd. Deze manier wordt meestal uitgevoerd wanneer de baarmoeder door de vagina past. Over het algemeen zorgt deze operatie voor minder littekens en een sneller herstel.
Laparoscopische hysterectomie
Een laparoscopische hysterectomie, ook wel bekend als een kijkoperatie, is een minimaal invasieve procedure waarbij gebruik wordt gemaakt van een kleine incisie en een camera om de baarmoeder te verwijderen. Deze manier zorgt voor minder pijn en een korte herstelperiode.
Bij elke hysterectomie word je onder narcose gebracht, zodat je niets voelt van de operatie zelf. Daarna word je nauw in de gaten gehouden terwijl je begint aan je herstelproces. Dit proces varieert per persoon en is ook afhankelijk van het soort operatie. Houdt er ook rekening dat iedereen op zijn eigen tempo herstelt. Het is dus volkomen normaal als jouw proces langzamer of misschien zelfs sneller is dan bij een ander.
Weten wat je kunt verwachten kan een groot verschil maken en in contact komen met anderen die hetzelfde hebben meegemaakt kan geruststellend zijn. Er zijn diverse online forums en gemeenschappen met mensen die je kunnen steunen, van het delen van hun ervaring tijdens het hele proces of gewoon om je te vertellen dat het allemaal goed komt.
Is een hysterectomie veilig?
Elke operatie brengt risico's met zijn mee, maar een hysterectomie wordt over het algemeen beschouwd als een veilige ingreep en risico's zijn vrij zeldzaam [3]. Je arts of gynaecoloog kan je meer uitleg geven over de risico's en je eventuele zorgen wegnemen.
Het idee van een operatie om je baarmoeder te laten verwijderen kan eng zijn, maar onthoud dat de verbetering in je leven de moeite waard is als je ervoor kiest om deze stap te nemen.
Kan ik zelf kiezen voor een hysterectomie?
Ja, de keuze om je baarmoeder te laten verwijderen ligt helemaal bij jou. Het is niet erg om deze optie te overwegen om persoonlijke redenen. Het kan zijn dat je kiest voor een hysterectomie of andere chirurgische ingreep, zoals een sterilisatie, als permante vorm van anticonceptie.
Sommige maken de keuze voor deze operatie om chronische menstruatiepijn, hevig bloedverlies of andere gezondheidsproblemen die hun dagelijks leven aanzienlijk beïnvloeden te beheersen. Maar de beslissing kan ook zijn om het risico voor bepaalde aandoeningen, zoals kanker te verkleinen vooral als dergelijke aandoeningen in de familie voorkomen.
Als je overweegt om te kiezen voor een hysterectomie is het belangrijk om eerst een open gesprek te hebben met je arts of gynaecoloog. Hij of zij kan je helpen door de voordelen en eventuele risico's tegen elkaar af te wegen en mogelijk andere opties te bespreken, waaronder medicatie of een andere procedure zoals endometriumablatie. Bij deze ingreep wordt je baarmoederslijmvlies verwijdert.
Onthoud dat je baarmoeder verwijderen een ingrijpende operatie is. Naam daarom alle tijd die je nodig hebt, praat met vrienden en familie over hoe jij je voelt en heb vertrouwen in je keuze. Uiteindelijk is de beslissing namelijk helemaal aan jou, maar het is wel belangrijk dat je alle opties hebt overwogen voordat je de beste beslissing maakt voor jou.
Kan je kinderen krijgen na een hysterectomie?
Nadat je baarmoeder is verwijderd is het niet meer mogelijk om zwanger te worden. De baarmoeder is namelijk de plek waar een baby zich ontwikkelt tijdens een zwangerschap. Dit kan moeilijk zijn als het stichten of laten groeien van een gezin deel uitmaakt van je hopen en dromen. Het is meer dan normaal dat je hier gemengde gevoelens over hebt en zelfs een gevoel van verlies en verdriet.
Heb je moeite met de emotionele gevolgen van deze verandering? Probeer er met vrienden, familie, lotgenoten of zelfs een therapeut over te praten. Zij kunnen je helpen om door deze moeilijke periode te navigeren.
Het goede nieuws is wel dat er andere mogelijkheden zijn om een familie te stichten als je dit wilt. Zo kun je alternatieve overwegen, zoals adoptie, eicellen invriezen of een draagmoeder gebruiken. Wellicht is het niet zoals je het had voorgesteld, maar het kan net zo bevredigend zijn als het krijgen van biologische kinderen. Als dit iets is wat overweegt kan een gesprek met je verloskundige of gynaecoloog je helpen om te ontdekken welke mogelijkheden er zijn en je steun te bieden bij het verwerken van je emoties.
Veranderen mijn hormonen na een hysterectomie?
Als één of beide eierstokken tijdens een hysterectomie worden verwijderd of als de bloedtoevoer naar je eierstokken wordt aangetast dan kan dit leiden tot een daling van je hormoonproductie. Dit kan een zogenaamde chirurgische overgang veroorzaken. De symptomen zijn vergelijkbaar met die van een natuurlijke overgang, zoals opvliegers, stemmingswisselingen en verandering in je libido.
Maak jij je zorgen over deze hormonale veranderingen of de symptomen? Het kan helpen om er met vrienden, lotgenoten of familie over te praten. Als je meer wilt weten over mogelijke behandelingen, zoals hormoonvervangingstherapie (HRT) maak dan een afspraak met je arts om te kijken of hij of zij je kan helpen.
Blijven je eierstokken intact tijdens de operatie dan zul je waarschijnlijk geen significante hormonale veranderingen merken. Je eierstokken blijven namelijk nog oestrogeen en progesteron produceren.
Iedereens ervaring is echter uniek en het is normaal om vragen te hebben over hoe een hysterectomie je lichaam kan beïnvloeden.
Moet ik een uitstrijkje laten maken na een hysterectomie?
Dit is afhankelijk of je baarmoederhals tijdens een hysterectomie is verwijderd of niet. Uitstrijkjes worden gebruikt om baarmoederhalskanker op te sporen. Heb je geen baarmoederhals meer dan is het niet meer mogelijk om een uitstrijkje te laten maken. Weet je het niet helemaal zeker? Neem dan contact op met je arts, want het laten maken van een uitstrijkje is wel een belangrijk onderdeel van je gezondheid.
Je baarmoeder laten verwijderen is een ingrijpende operatie, maar leidt voor velen tot een betere gezondheid en een verbeterende levenskwaliteit, variërend van verlichting van chronische bekkenpijn tot een mogelijk levensreddende behandeling tegen kanker. Daarom is het belangrijk om te weten wat een hysterectomie precies inhoudt en wat je kunt verwachten.
Weten wat je kunt verwachten kan je helpen om je zelfverzekerder en meer gesteund te voelen terwijl je omgaat met de fysieke en mentale aspecten. Herstellen van een hysterectomie kan op het begin ontmoedigend voelen en leiden tot complexe gevoelens over je vruchtbaarheid. Vind hier meer informatie over de verschillende fases van je herstelproces of leer meer over waarom er geen schaamte hoort te zijn als jij geen kinderwens hebt.
Lees verder
Medical disclaimer
De medische informatie in dit artikel is alleen een informatiebron en is niet bedoeld om te worden gebruikt of als bewijs te dienen voor diagnostische of behandelingsdoeleinden. Neem contact op met je huisarts en/of medisch specialist voor advies over een bepaalde medische aandoening.
Bronnen: