Overgangsklachten

Dit artikel is gecontroleerd door: Karen Joash

Helaas wordt er nog weinig gesproken over de overgang, waardoor het lastig kan zijn om te weten wat je kunt verwachten. Het kan een verwarrende periode zijn die je zowel lichamelijk als emotioneel beïnvloedt. Niet alleen stoppen je ovulatie en menstruatie, maar je krijgt ook nog te maken met verschillende overgangsklachten.

Misschien vind je de hele ervaring ontmoedigend, vooral als je verwachtingen niet overeenkomen met wat anderen meemaken. Probeer je hier geen zorgen over te maken. Iedereen maakt de overgang en de eventuele overgangsklachten op zijn eigen manier mee.

De beste manier om je voor te bereiden op deze uitdagende tijd is door op te letten op de symptomen van de overgang en te leren hoe je ermee om kunt gaan.

Als je in de overgang zit is je lichaam op zoek naar een nieuwe hormonale balans. En hoewel niet iedereen ze ervaart, krijgen de meeste van ons te maken met verschillende overgangsklachten. Een van de eerste symptomen die je zult ervaren is dat je menstruatie onregelmatig wordt en uiteindelijk helemaal stopt. Tenzij er een andere reden is, zoals een zwangerschap, is een onregelmatige menstruatie meestal het begin van de overgang.

Naast het stoppen van je menstruatie zijn er nog verschillende andere overgangsklachten waar je mee te maken kunt krijgen. Van lichamelijke overgangsklachten, zoals opvliegers en hartkloppingen, tot mentale overgangsklachten, zoals angst en stemmingswisselingen.

Deze klachten en de intensiteit ervan hoeven niet overweldigend te zijn. Door eenvoudige veranderingen in je levensstijl te maken, zoals regelmatig bewegen, beter eten en goed slapen, kun je al een heel eind op weg zijn naar de nodige verlichting.

De overgang kan je lichaam op verschillende manieren beïnvloeden, waardoor het ontmoedigend kan aanvoelen. Vooral als je ook niet weet waar je op moet letten of wat je kunt verwachten. De meeste lichamelijke overgangsklachten komen vaker voor en sommige herken je waarschijnlijk wel.

• Onregelmatige menstruatie
• Opvliegers
• Nachtelijk zweten
• Vaginale droogheid en jeuk
• Ongemak en pijn tijdens seks
• Hartkloppingen
• Pijn in je spieren en gewrichten
• Gewichtstoename
• Hoofdpijn en migraine
• Libidoverlies
• Insomnia
• Pijnlijke of gevoelige borsten
• Droge huid
• Misselijkheid

Wist je dat opvliegers de meest voorkomende overgangsklacht is? Maar liefst 80% krijgt tijdens de overgang te maken met opvliegers ^[1]. Je bent dus niet de enige die zich weleens afvraagt “Is het hier nu zo warm of ligt het aan mij?”.

Merk je dat je de ene dag een beetje angstig bent en de andere juist geïrriteerd? Is het moeilijk om je te concentreren en dingen af te maken? Tijdens de overgang veranderen je hormonen en dat heeft niet alleen invloed op je lichaam maar ook mentaal. Het kan overweldigend zijn als je net te maken krijgt met mentale overgangsklachten, vooral als je ze niet verwacht.

• Stemmingswisselingen
• Depressie
• Angst
• Laag eigenwaarde
• Hersenmist

Heb je het idee dat de overgangsklachten je mentale gezondheid beïnvloeden? Probeer steun te vragen bij vrienden en geliefden of besteed wat extra aandacht aan jezelf. Dit zou je kunnen combineren met professionele hulp van een psycholoog of psychiater. Zij kunnen je helpen de juiste manieren te vinden om met deze moeilijke gedachten en gevoelens om te gaan.

Nu je weet wat de meest voorkomende overgangsklachten zijn, vraag je je misschien af welke andere overgangsklachten er nog zijn. Het kan verontrustend zijn om tijdens de overgang te maken te krijgen met klachten die je niet kent. Als jij je van zoveel mogelijk klachten bewust bent, kan dat je een gerust gevoel geven.

• Dunner wordend haar
• Verandering in lichaamsgeur
• Jeukende huid en het voel alsof er iets op je huid kruipt
• Broze nagels
• Brandende tong
• Verminderd ruimtelijk inzicht
• Verandering in je stem

Als je 12 maanden achter elkaar niet ongesteld bent geweest, zit je officieel in de postmenopauze. In deze laatste fase van de overgang ervaar je meestal dezelfde klachten als tijdens de andere fases van de overgang. Daarnaast kun je nog te maken krijgen met lichte incontinentie, urineweginfecties en bloed of spotting na de seks door ernstige vaginale droogheid.

Als jij met deze overgangsklachten te maken krijgt is het goed om met je huisarts te praten. Andere gezondheidsproblemen die dezelfde symptomen veroorzaken kunnen dan worden uitgesloten.

Het goede nieuws is dat sommige of zelfs alle overgangsklachten minder intens worden. Ze kunnen ook helemaal verdwijnen. Probeer dus positief te blijven.

Hoewel de overgang onvermijdelijk is, hoeft je leven er niet door beheerst te worden. Er zijn behandelingen beschikbaar om overgangsklachten onder controle te houden en je levenskwaliteit te verbeteren. Of het nu gaat om het bestrijden van hersenmist en opvliegers of het onder controle houden van eventuele misselijkheid.

Hormoonsubstitutietherapie (HST)

Deze behandeling vervangt de hormonen die je lichaam tijdens de overgang niet meer op natuurlijke wijze aanmaakt. Aangezien overgangsklachten ontstaan door de afname van hormonen, betekent het uitbalanceren ervan met HST dat ze zouden moeten verbeteren. Er zijn verschillende soorten en manieren waarop je hormonale substitutietherapie kunt gebruiken.

HST heeft een aantal positieve bijwerkingen op je algehele gezondheid. Het kan namelijk het risico op het ontwikkelen van andere hormoon gerelateerde gezondheidsproblemen verminderen, zoals hartaandoeningen en osteoporose. Net als bij de meeste behandelingen kan het echter ook risico’s met zich meebrengen. Bespreek daarom altijd samen met je huisarts welke het beste bij jou en je gezondheid past.

Andere behandelingsopties

Hoewel hormoonsubstitutietherapie een effectieve behandeling is voor veel mensen, is het misschien niet voor iedereen geschikt. Gelukkig zijn er nog andere hormonale en niet-hormonale behandelingen die kunnen helpen tegen individuele overgangsklachten.

• Testosteron gel tegen libidoverlies
• Oestrogeen tegen vaginale droogheid en verlichten van ongemak
• Niet-hormonale medicijnen tegen opvliegers
• Cognitieve gedragstherapie tegen stemmingswisselingen en angst

Er zijn ook enkele eenvoudige dingen die je kunt doen om deze periode in je leven een beetje gemakkelijker te maken. Probeer bijvoorbeeld zelfzorg op een manier die werkt voor jou. Of dat nu yoga, bijpraten met vrienden of meer tijd voor jezelf vrij maken is. Daarnaast hebben we nog een paar tips voor specifieke overgangsklachten.

Wanneer je menstruatie onregelmatig begint te worden, kun je gespannen zijn over plotseling bloedverlies of eventuele spotting. Gebruik inlegkruisjes om je gerust te stellen en je de hele dag beschermd te voelen. Sommige inlegkruisjes zijn zelfs speciaal ontworpen om naast menstruatiebloed en afscheiding ook druppeltjes plas op te vangen, zoals onze Libresse All Fluid Protection inlegkruisjes.

Als je last hebt van opvliegers dan kan het helpen om uit te zoeken wat de oorzaak is en om bepaalde dingen te vermijden. Veel voorkomende triggers zijn alcohol, cafeïne en gekruid eten.

Het kan lastig zijn om een goede nachtrust te krijgen als je te maken krijgt met overgangsklachten. Probeer een ontspannende routine te creëren voordat je naar bed gaat en houdt je aan een regelmatig slaapschema om een betere nachtrust te krijgen.

Uiteindelijk kan omgaan met de vele overgangsklachten lastig zijn, maar laat het je niet weerhouden om te genieten van het leven. Probeer wat verschillende opties totdat je een vindt wat het beste werkt voor jou en je overgangsklachten. En onthoud dat je niet alleen bent en dat het niet voor altijd duurt.