Vaginale droogheid tijdens de overgang

Uit onderzoek blijkt dat ongeveer 15% vaginale droogheid ervaart tijdens de perimenopauze en 30% tijdens de postmenopauze. ^[1]. De oorzaak is vrijwel altijd hormoonschommelingen als symptoom van de overgang. 

In de medische wereld wordt vaginale droogheid ‘atrofische vaginitis’ genoemd, dit wordt letterlijk gedefinieerd als een gebrek aan voldoende vocht in het vaginale gebied als symptoom van de overgang. Hoewel vaginale droogheid op elk moment kan ontstaan, komt dit vaker voor tijdens de overgang als gevolg van afnemende oestrogeen spiegels en Hyaluronzuur in het lichaam. Hormonale veranderingen die kenmerkend zijn van overgangsverschijnselen kunnen de vochtniveaus in het lichaam, inclusief het vaginale gebied, veranderen. 

Onderzoeken wijzen uit dat vele van ons niet voldoende op de hoogte zijn en ons ook schamen over vaginale droogheid. Jezelf goed informeren is echter een van de beste manieren om een oplossing te zoeken en je fysieke en emotionele welzijn te leren verbeteren. Het lichaam smeert van nature de vaginale wanden in met een dunne laag vocht. Deze vocht laag is gemaakt van een heldere vloeistof die door de vaginale wanden uitgescheiden wordt. Wanneer je seksueel opgewonden raakt, zetten je bloedvaten uit, waardoor de afscheiding van vocht wordt gestimuleerd, waardoor de vaginale smering toeneemt.

Sommige merken dat de symptomen van vaginale droogheid invloed kan hebben op de manier hoe ze zich voelen over zichzelf, seks en het leven. Er is een breed scala aan mogelijke symptomen, maar de volgende zijn de meest voorkomende symptomen die gepaard gaan met vaginale droogheid.

• Jeuk
• Licht bloedverlies tijdens seks
• Pijnlijke penetratie tijdens de seks
• Algemeen ongemakkelijk gevoel
• Brandend gevoel
• Prikkelend gevoel
• Onverklaarbare ergernissen 
• Vaak urineren
• Ongemak gevoel bij het dragen van een broek
• Druk in de schaamstreek 

Vaginale droogheid: hoe beïnvloedt dit relaties?

Gekenmerkt door pijn en jeuk zorgt vaginale droogheid ervoor dat seks minder comfortabel of aantrekkelijk wordt, en dit kan resulteren in gevoelens van onzekerheid voor beide partners. De seksuele en emotionele effecten die vaginale droogheid kan hebben op relaties maakt het des te belangrijker om het symptoom openlijk, eerlijk en praktisch te behandelen. 

Verlaagde oestrogeenspiegels veroorzaken vaak dat de vulva en vaginale weefsels dunner, droger en minder elastisch worden, een aandoening die atrofie wordt genoemd. Gedurende deze tijd nemen de afscheidingen van de vagina af, met een correlerende daling van de smering. Druppels oestrogeen veranderen ook de pH-waarde van de vagina, waardoor de eenmaal zure omgeving meer alkalisch wordt, wat een branderig gevoel, irritatie en de kans op vaginale infecties kan verhogen.

Tijdens de overgang beginnen de eierstokken minder oestrogeen te produceren ter voorbereiding op het stoppen van de menstruatie (d.w.z. de menopauze). Deze afname in oestrogeen is de primaire oorzaak van vaginale droogheid tijdens de menopauze, die meestal begint wanneer je 40 of 50 jaar bent. 

Naast hormonale oorzaken kunnen andere fysiologische, omgevings- en emotionele factoren een vaginale droogheid veroorzaken of eraan bijdragen. 

• Auto-immuunziekten (bijvoorbeeld het Sjogren-syndroom)  
• Infecties (bacterieel, viraal of seksueel overdraagbaar) 
• Bepaalde medicijnen (bijv. Antihistaminica, koude medicijnen, antidepressiva) 
• Kanker behandelingen 
• Roken en alcoholgebruik 
• Douchen 
• Allergische reactie op chemicaliën in zepen, detergenten, enz. 
• Emotionele oorzaken 

Stress is een belangrijke factor die de ernst van vaginale droogheid kan veroorzaken of verhogen. Andere emotionele problemen, waaronder angst en depressie, kunnen leiden tot een gebrek aan opwinding en vaginale droogheid. Onopgeloste relatieproblemen kunnen ook resulteren in verminderde vaginale smering tijdens seksuele activiteit, verlies van libido en problemen met opwinding.

Gelukkig kan zijn er veel eenvoudige stappen die je kunt ondernemen, zodat vaginale droogheid minder effect heeft op je leven.

Glijmiddel als hulpmiddel tegen vaginale droogheid

Velen voelen zich ongemakkelijk als ze vaginale droogheid bespreken, ook al is het een van de meest voorkomende symptomen van de overgang. Het kan daarom een uitdaging zijn om direct advies te krijgen over het kiezen van glijmiddel en hormoonbehandelingen voor je vaginale gezondheid. Er zijn bij de drogist diverse soorten glijmiddel te krijgen, maar je kunt ook via het internet informatie inwinnen over de verschillende soorten glijmiddel. Sommige vinden glijmiddel op waterbasis prettiger omdat dit een minder slijmige substantie is. Naast dat het prettiger voor de vagina kan het ook nog eens het seksleven spannender maken. Er zijn namelijk allemaal verschillende aroma’s en soorten zoals met extra tinteling.

Langer voorspel en regelmatig seks

Zoals je eerder kon lezen is dat de bloedvaten in een vagina gaan uitzetten wanneer je seksueel opgewonden raakt, waardoor de vagina vochtiger wordt zodat de seks prettiger wordt. Door de afname van oestrogeen kan dit proces in de overgang minder makkelijk gaan. De vagina wordt minder snel vochtig tijdens het vrijen. Het is daarom belangrijk dat er extra aandacht wordt aan voorspel zoals een massage, een speeltje gebruiken en oraal bevrediging. Praat over wat voor jou prettig is, zodat de seks uiteindelijk voor jullie beide prettiger is. Daarnaast is regelmatig seksueel contact ook aan te raden om de doorbloeding te behouden.

Let op je intieme hygiëne

Door de vermindering van afscheiding is het extra belangrijk om belangrijk om extra aandacht te besteden aan de je dagelijkse hygiëne. Door de vaginale droogheid kun een je branderig gevoel hebben en heb je een grotere kans op een infecties. Draag daarom zoveel mogelijk katoen ondergoed. Om de V-zone te beschermen tegen infecties en het gebied schoon en aangenaam te houden, volg je deze tips op voor dagelijkse intieme verzorging. Gebruik geen geparfumeerde zeep en douchegel, maar was het gebied twee keer per dag met lauw water. Er zijn ook intieme reinigingsproducten met hydraterende eigenschappen om vaginale droogheid tegen te gaan. Je zou ook meer last kunnen hebben van bruine afscheiding doordat er een kleine bloeding is geweest. Draag daarom elke dag een inlegkruisje, zoals Daily Fresh Libresse inlegkruisjes met ProSkin Formula om het gebied fris en schoon te houden. Het zal misschien niet direct je vaginale droogheid verminderen, het kan wel de ongemakken verlichten. Gebruik geen tampon wanneer je nog (onregelmatige) menstrueert. Door de vaginale droogheid en omdat je vagina dunner wordt is de kans groter dat je je vagina beschadigd bij het inbrengen en verwijderen. Hierdoor zou je ook meer kans kunnen hebben op tamponziekte (Toxic Shock Syndrome). Dit kan worden veroorzaakt door bacteriën op een tampon of je vinger die de wond of beschadiging in je vagina infecteerd. 

Praat met een specialist

Bij aanhoudende vaginale droogheid, branderig gevoel, irritatie en vaginale infecties kun je het beste contact opnemen met de huisarts. Ongeveer de helft heeft last van vaginale droogheid. Er is daarom niks om je over te schamen. De huisarts kan verschillende tabletten, crèmes, of een vaginale oestrogeenring voorschrijven. Naast alle vaginale klachten, kan deze aandoening ook blaas- en plasproblemen veroorzaken. De dokter zou je naast bovenstaande tips ook nog andere tips kunnen geven zoals het trainen van bekkenbodemspieren. Op het internet zijn simpele oefeningen te vinden die de doorbloeding van je vagina kunnen verbeteren. Dit zou je ook samen met een bekkenbodem fysiotherapeut kunnen bespreken.