Hoe omgaan met puberteit en menstruatie?

Eerste menstruatie

Wanneer je in de puberteit komt vinden er allerlei lichamelijke veranderingen plaats. Er veranderen bijvoorbeeld dingen in je brein. Deze veranderingen merk je misschien niet direct, maar er zijn ook genoeg dingen die je wel direct merkt, zoals je eerste menstruatie. Deze eerste menstruatie begint meestal met een kleine doorbraakbloeding. Zet deze bloeding niet door, dan is het begrijpelijk als je even denkt ‘Help, mijn menstruatie blijft uit!’. Maar wees gerust, want het uitblijven van je menstruatie kan in het begin normaal zijn. Het duurt namelijk even voordat je ovulatie regelmatig wordt. Sommige hebben zelfs voor een langere tijd een onregelmatige menstruatie en gaan zich misschien afvragen of hun menstruatie normaal is. Als je langer dan 3 maanden onregelmatig ongesteld bent, kan het goed zijn om voor de zekerheid even langs je huisarts te gaan. Voorafgaand aan je bezoekje kan het handig zijn om een menstruatiekalender bij te houden zodat de dokter precies weet wanneer je ongesteld bent geweest.

We hebben geleerd dat hormonen sterk van invloed zijn op je gemoedstoestand. Ook hebben we de verschillende redenen en oorzaken in kaart gebracht die van invloed zijn op je gedrag. Tijdens je menstruatie, gaan de hormonen hun gang en geven ze je eierstokken een signaal om meer oestrogeen en progesteron te produceren. Dit bevordert de ovulatie maar gaat tegelijkertijd gepaard met schommelingen in je emoties. Wat kan je doen om je emoties te beheersen?

Stemmingswisselingen, zijn veelvoorkomende menstruatie symptomen. Het kan zwaar zijn als je niet weet of je je alleen, boos, verdrietig of moe moet voelen. Wat kan helpen is om je emoties een naam te geven. Wanneer het schrijven van woorden te moeilijk is, probeer dan eens je emoties te vertalen naar tekeningen of luister naar een nummer dat je emoties vertolkt. Door dit te doen wordt het hopelijk makkelijker om je weer te focussen en je emoties te beheersen. Dit omdat ze open en bloot op tafel liggen en niet opgesloten in je hoofd. Probeer niet om je gevoelens te zien als goed of slecht. In plaats daarvan is het raadzaam om ze te beschouwen als onderdeel van het normale leven waar iedereen mee te maken krijgt.

Omdat er tijdens de puberteit en menstruatie, en misschien al wel vanaf je eerste menstruatie, zoveel schommelingen in je emoties plaatsvinden, kan het goed zijn om een uitlaatklep te hebben. Als je al je emoties opkropt en er nooit over praat, kun je je misschien nog meer somber gaan voelen. Bedenk daarbij dat je je nergens voor hoeft te schamen en dat je gevoelens normaal zijn! Hieronder wat tips om te praten over je emoties:

• Je zult er nooit spijt van krijgen om tijdens een hete zomerdag een ijsje te kopen. Zo zul je ook nooit spijt krijgen om iets wat je dwars zit uit te spreken tegenover iemand die veel voor je betekent. 
• De meest logische persoon om mee te praten is in veel gevallen je moeder. Ze heeft precies hetzelfde doorgemaakt als jij nu doormaakt. Een goed moment om een gesprek te starten kan zijn tijdens een rit in de auto, terwijl jullie naar de herhaling van Goede Tijden, Slechte Tijden kijken of gewoon tijdens een blokje om. 
• Het kan je helpen om vooraf de zaken die je dwarszitten op te schrijven, in het geval je door emoties wordt overvallen en daardoor vergeet wat je wilt zeggen. Als je ideeën hebt over hoe je moeder je het beste kan ondersteunen, help haar een handje door het simpelweg te delen, zodat zij weet waar je behoefte aan hebt. 
• Als zij niet in de buurt is, praat dan met iemand die je volledig vertrouwt, zoals een zus, je vader, je beste vriendin of je docent op school. Soms heb je ook helemaal geen behoefte aan advies, maar wil je gewoon even je verhaal kwijt. 
• En onthoud dat vrienden en familie jou ook van tijd tot tijd nodig hebben, dus wees niet bang dat zij te druk zijn voor jou.

Het krijgen van voldoende slaap is ontzettend belangrijk. Het klinkt logisch, maar het is fascinerend hoe snel je kunt vergeten om zorg te dragen voor alledaagse dingen als je moe bent. Helaas verandert het slaappatroon nogal tijdens de puberteit. Stress door examens of ruzie met een vriend of familielid kan de oorzaak zijn van onvoldoende nachtrust. Het kan ook komen door lichamelijke verandering waardoor je eerder naar bed wilt en later wilt opstaan (wat vervelend is als je vroeg naar school moet). Wat de reden ook mag zijn, het is wetenschappelijk bewezen dat tieners meer slaap nodig hebben dan wanneer je jonger bent. Tel hier je eerste menstruatie bij op en je hebt een recept formule voor het krijgen van hoofdpijn. Het is soms lastig om te bedenken wat nou de oorzaak is van je hoofdpijn, maar als je weinig slaapt en ook nog eens ongesteld bent, is het niet gek om vast te stellen dat dit waarschijnlijk de redenen zijn van je hoofdpijn.

Tijdens de puberteit wil het nog wel eens voorkomen dat je te maken krijgt met een vreetbui. Of dit te maken heeft met je hormonen of omdat je iets bent gegroeid weet niemand precies te zeggen. Het enige dat we wel weten is dat het belangrijk is om tijdens je tienerperiode de juiste voeding tot je te nemen om je lichaam van energie te voorzien en je hersenen scherp en alert te houden.

Daarom is het belangrijk om naast een vast slaappatroon ook een regelmatig en gezond eetpatroon te hanteren. Hoewel een patatje oorlog of een pizza de ideale keuze lijkt voor de snelle trek is het raadzaam om te kiezen voor een roerbak, een lekkere pasta of een ovenschotel. Daarmee krijg je al snel je dagelijkse portie groenten en andere belangrijke voedingsstoffen binnen.

Belangrijk om te onthouden is dat het ook normaal is om meer honger tijdens menstruatie te hebben. Eet daarom wat meer wanneer je daar zin in hebt, maar dwing jezelf niet om je bord leeg te eten wanneer je vol zit. Vergeet ook niet om voldoende water te drinken. Soms kan het zijn dat je denkt honger te hebben wanneer je eigenlijk uitgedroogd bent. Misschien denk je nu wel ‘Honger tijdens menstruatie?’ Ik heb hier helemaal geen last van! Ieder lichaam is anders dus het zou goed kunnen dat jij hier geen last van hebt en misschien juist weer andere menstruatie symptomen ervaart.

Je hoeft niet iedere dag in de sportschool te zijn om af en toe een beetje te bewegen en te zweten. Ga een rondje lopen in het park, trek wat baantjes in het zwembad of dans in je kamer. Dit kan net het verschil maken als je even niet zoveel puf hebt. En op de dagen dat je barst van de energie kan het werken als uitlaatklep. 

Misschien heb je wel eens gehoord dat sporten tijdens je menstruatie niet zo een goed idee is. Het tegenovergestelde is waar. Het is namelijk wetenschappelijk bewezen dat het juist goed voor je is. Probeer dus verschillende dingen om erachter te komen wat werkt voor jou. Het is fijn om te weten dat je je lichaam sterker maakt en tegelijkertijd je hoofd leegmaakt.

Tijdens de puberteit verandert de geur van je lichaam, vooral onder je oksel en rondom je schaamstreek. De intensiteit van de geur kan variëren maar het is niets om je voor te schamen. Het is zelfs normaal dat tijdens je menstruatie je afscheiding een beetje stinkt. Bij een eerste menstruatie kan dit misschien even schrikken zijn maar je went er vanzelf aan. Douchen tijdens menstruatie kan helpen, zeker als je vaak sport. Daarbij is het erg belangrijk om zeker tijdens je menstruatie, extra op je hygiëne te letten. 

Het is een goed idee om tijdens je puberteit een eenvoudige, maar regelmatige routine te ontwikkelen voor je dagelijkse hygiëne. Net zoals je iedere dag minimaal twee keer je tanden poetst. 

Omdat je tijdens je menstruatie bloedt betekent dat nog niet dat je vies bent. Het klopt dat bloedingen onvoorspelbaar kunnen zijn en vlekken veroorzaken in je kleding en beddengoed. De bloeding kan ook zwart, bruin, rood of klonterig zijn. Maar laat je niet wijsmaken dat bloed vies is. Je menstruatie is volkomen natuurlijk en niemand zou op deze planeet zijn zonder menstruaties.

Om je menstruatie zo comfortabel mogelijk te laten verlopen zijn er verschillende producten beschikbaar. Vanaf je eerste menstruatie is het een kwestie van experimenteren om erachter te komen wat voor jou het beste werkt en wat je het prettigst vindt om te dragen. Tampons, inlegkruisjes en maandverband zijn er namelijk om je de vrijheid te geven om te doen wat je wilt, of je nu ongesteld bent of niet.

Het kan even duren voordat je het product hebt gevonden dat bij jou past. Ben je niet tevreden over het product dat je nu gebruikt? Vraag dan aan je beste vriendin of moeder welk product zij gebruiken.

Er zijn verzorgingsproducten beschikbaar die gebruikt kunnen worden als je last hebt van afscheiding gedurende dagen buiten je menstruatie om. Als je menstruatiecyclus onregelmatig is (en dat is het vaak tijdens de puberteit) kan het raadzaam zijn om een inlegkruisje te gebruiken tegen onverwachts lekken. Dit geeft je de tijd om een meer absorberend maandverband te vinden. Lees hier meer over welke menstruatie producten er nog meer zijn.