Alles wat je wilt weten over maagdelijkheid

Is maagdelijkheid iets wat de maatschappij bedacht heeft of zit er wetenschap achter? Kan je het verliezen of kan het weggenomen worden? En wat betekent het voor iemands eigen waarden?

Of je nu wilt weten wat maagdelijkheid betekent, nieuwsgierig bent erna of de feiten en fabels erover wilt weten, wij staan voor je klaar. Ontdek samen met ons wat maagdelijkheid is.

De term “maagd zijn” wordt al lang gebruikt om aan te geven dat je nog geen seks hebt gehad. Vaak wordt het geassocieerd met het hebben van een intact maagdenvlies, wat een dun weefsel is langs de rand van je vaginale opening. Wanneer je voor de eerste keer seks hebt dan kan dit maagdenvlies “breken” en bloedingen veroorzaken. Bloed tijdens een eerste vaginale penetratie komt trouwens meestal door een gebrek aan glijmiddel in plaats van schade aan het maagdenvlies.

Omdat iedereen een eigen definitie heeft van wat telt als seks, kan het lastig zijn om te definiëren wat maagdelijkheid nu precies is. Hoewel velen het zien als een penis-in-vagina activiteit, geldt dit niet voor iedereen. Seks kan namelijk op vele manieren plaats vinden en kan een andere betekenis hebben voor verschillende mensen. Niet iedere ervaring is hetzelfde. Zo zien sommige orale en anale seks en het gebruik van vingers of seksspeeltjes als een seksuele ervaring.

De hele maagdenvlies situatie kan behoorlijk ingewikkeld zijn. Niet iedereen heeft er namelijk één en sommige scheuren gemakkelijk, zelfs in niet-seksuele situaties, terwijl anderen dat niet hebben. Dit alles maakt het concept van maagd zijn heel persoonlijk. Weet dat er geen goed of fout is en dat het belangrijk is dat we onszelf en anderen niet beoordelen op basis van seksuele status. Het is uiteindelijk jouw lichaam en jij beslist wat maagdelijkheid voor jou betekent.

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is maagdelijkheid geen medische of wetenschappelijke term. In plaats daarvan is het een sociaal, cultureel en religieus concept dat de genderdiscriminatie van vrouwen+ en meisjes weerspiegelt ^[1]. Dit houdt in dat er geen echte wetenschap is achter maagdelijkheid en het een maatschappelijk concept is.

Helaas gebruiken nog wel veel mensen het om iemands waarde of morele karakter te beoordelen, vooral als het om vrouwen+ gaat. Maar het “verliezen” van onze maagdelijkheid (voor de eerste keer seks hebben) verandert niets aan wie we zijn als persoon.

Onthoud dat we allemaal een unieke seksuele reis hebben. Je waarde en identiteit worden niet bepaald door wanneer je seks hebt of wanneer je ervoor kiest om überhaupt seks te hebben. Het is slechts één aspect van je leven en de beslissing over wat goed voelt voor jou ligt volledig in jouw handen.

Mythe: Maagdenvlies bedekt de vaginale opening volledig

Feit: Maagdenvlies kan je vaginale opening volledig bedekken. Het is ook mogelijk dat het maar voor een deel bedekt wordt of dat je helemaal geen maagdenvlies hebt.

Mythe: Je kunt zien of iemand seks heeft gehad aan de staat van het maagdenvlies

Feit: De vorm of toestand van maagdenvlies, als je die hebt, kan niet nauwkeurig iemands seksuele status bepalen.

Mythe: Maagdenvlies kan alleen breken wanneer je voor het eerst seks hebt

Feit: Er zijn verschillende oorzaken waardoor maagdenvlies kan scheuren of uitrekken. Van fysieke activiteiten tot het gebruiken van tampons.

Er een groot ding van maken of iemand wel of niet seks heeft gehad kan zorgen voor schaamte en een gevoel van onder druk gezet worden om te doen wat de maatschappij verwacht. Dit kan voor iedereen problematisch zijn.

Daarnaast wordt maagd zijn vaak gekoppeld aan puurheid. Of het nu gaat om geen seks hebben gehad of seks bewaren voor het huwelijk. Deze associatie versterkt helaas de oneerlijke overtuiging dat iemands waarde afhangt van seksuele puurheid. Het kan schadelijk zijn om puurheid te koppelen aan maagdelijkheid, omdat het impliceert dat seksuele ervaringen iets is wat niet hoort en dat je je ervoor zou moeten schamen. Dit ondanks dat het een natuurlijk aspect van ons leven is.

Eigenlijk is maagdenvlies een dun stukje vlezig, elastisch weefsel dat eruitziet als een fijne ring van huid ^[2]. Het vlies zit langs de onderste rand van je vaginale opening, wat een interne gespierde buis is die je vulva met je baarmoeder verbindt.

Ondanks de mogelijke aanwezigheid van het maagdenvlies heeft het geen reproductieve of andere biologische functies. Wetenschappers zijn er nog niet achter wat het doel van het vlies is.

Wel is het een algemeen misverstand dat elke vagina een maagdenvlies heeft dat de vaginale opening helemaal bedekt. En ook dat een intact maagdenvlies betekent dat je nog geen seks hebt gehad en dus puur bent. Dit is een complete mythe.

Hoe ziet maagdenvlies eruit?

Maagdenvlies is een dun, rekbaar weefsel dat dezelfde kleur heeft als de huid rond je vagina. Het kan verschillende vormen en groottes hebben. Bij sommige bedekt het de hele vaginale opening met uitzondering van een gat in het midden, een soort ring of donut. Bij andere wordt het maar gedeeltelijk bedekt en ziet het eruit als een halve maan. Het kan ook zijn dat je helemaal geen maagdenvlies hebt.

Maar maak je geen zorgen, dit heeft geen effect op jou of je seksuele en reproductieve gezondheid. Je kunt maagdenvlies zien als verstandskiezen - het is een deel van je lichaam dat geen specifiek doel heeft, maar waar je wel mee te maken kan krijgen.

Onthoud dat jouw lichaam uniek is en dat je het moet omarmen zoals het is. Er bestaat geen ideaal of perfecte standaard. Het belangrijkste is dat je gelukkig en gezond bent. Je maagdenvlies of gebrek eraan kan een deel zijn van wie je bent, maar het definieert je niet.

Hoe kan maagdenvlies breken?

Een van de grootste misvattingen is dat een maagdenvlies alleen “breekt” wanneer je voor het eerst penetrerende seks hebt. Er zijn echter verschillende redenen waarom een maagdenvlies kan uitrekken of scheuren, waaronder:

• Door fysieke activiteiten, zoals zwemmen, fietsen, voetballen of paardrijden.
• Een bekkenonderzoek of uitstrijkje. Dit is een eenvoudige medische procedure, waarbij een monster van een cel in de baarmoederhals wordt genomen om te controleren op afwijkingen.
• Door het gebruiken van tampons of een menstruatiecup.
• Het verkennen van je eigen lichaam door te masturberen met je vingers of met seksspeeltjes.

Het is belangrijk om los te laten dat het hebben van een intact maagdenvlies gelijk staat aan puurheid. Niet alleen omdat het onjuist is, maar omdat deze misvatting in sommige culturen heeft geleid tot de schadelijke praktijken van maagdelijkheidstesten. Er vindt dan een invasief vaginaal onderzoek plaats, zodat kan worden vastgesteld of iemand seks heeft gehad.

Er zijn culturen waar het niet hebben van een intact maagdenvlies gezien wordt als tegen de maatschappelijke regels ingaan. De gevolgen kunnen ernstig zijn. Het kan betekenen dat je niet meer welkom bent in je eigen familie of, in het ergste geval, zelfs in levensgevaar verkeert ^[3].

Als jij je onder druk gezet voelt door je partner, vrienden of familieleden om een maagdelijkheidstest te doen, weet dan dat het niet oké is dat andere mensen beslissingen nemen over jouw lichaam of inbreuk maken op de privacy van je seksleven. Probeer in dergelijke gevallen steun te zoeken bij een volwassene die je vertrouwt, zoals een leraar of familielid. Je kunt ook contact opnemen met een organisatie voor seksuele gezondheid bij jou in de buurt.

Onthoud dat je lichaam en de keuzes die je maakt respect verdienen en dat niemand je onder druk mag zetten om invasieve en onnodige procedures te ondergaan.

Er is hier geen standaard antwoord voor, omdat velen een andere mening over wat beschouwd wordt als officieel seksueel actief worden.

Voor de een is het misschien de eerste keer dat ze penis-in-vagina seks hebben. Voor de ander houdt het misschien in dat er twee mensen met vagina’s betrokken zijn of helemaal geen vagina’s. Dit houdt ook in dat seksuele intimiteit verschillende vormen kan hebben, zoals orale of anale seks. Sommige ervaren zelfs seksueel genot als ze worden aangeraakt op lichaamsdelen die niet eens hun geslachtsdelen zijn.

Wat belangrijk om te onthouden is, is dat maagdelijkheid geen maatstaf is voor iemands waarde. Dus wat maakt het uit “wat telt”?

Kun je ontmaagd worden door een tampon of menstruatiecup?

Het simpele antwoord is nee. Hoe je er ook naar kijkt, je kunt niet je maagdelijkheid verliezen door een tampon of menstruatiecup te gebruiken.

Maagd zijn wordt meestal geassocieerd met een seksuele activiteit en er is niets seksueel aan het gebruiken van een tampon of menstruatiecup. Deze menstruatieproducten zijn een manier om je menstruatiebloed op te vangen, zodat jij comfortabel door kunt gaan met je dagelijkse activiteiten als je ongesteld bent. 

Kun je ontmaagd worden door te masturberen?

Masturberen is een volkomen normaal en natuurlijk onderdeel van de menselijke seksualiteit. Het is een manier om je eigen lichaam te verkennen, te ontdekken wat goed voelt en seksueel genot te ervaren op je eigen voorwaarden.

Omdat het verliezen van je maagdelijkheid verliezen meestal verwijst naar een seksuele ervaring met een ander persoon, kun je technisch gezien dus niet ontmaagd worden door te masturberen.

Uiteindelijk gaat het om jouw reis en hoe jij je seksualiteit ervaart. Masturberen is een gezonde manier om je lichaam te begrijpen en te verkennen. Er is geen reden om je hier voor te schamen. Omarm het en weet dat het niet verkeerd is om de tijd te nemen om jezelf te ontdekken.

Kan ontmaagd worden zorgen voor een late menstruatie?

Of het nu de eerste keer is of de honderste, seks heeft geen invloed op de timing van je menstruatiecyclus. De enige manier waarop het je menstruatie kan uitstellen is als je onbeschermde seks hebt gehad en je zwanger bent geworden. Tijdens je zwangerschap maakt je lichaam namelijk verschillende hormonale veranderingen mee waardoor je tijdelijk niet meer ongesteld wordt.

Heb je onbeschermde seks gehad en maak jij je zorgen over een te late menstruatie? De makkelijkste manier om erachter te komen of een mogelijke zwangerschap de oorzaak is, is om een zwangerschap te doen. Voordat je meteen naar de apotheek rent is het goed om te weten dat kleine veranderingen in je menstruatie normaal zijn. Factoren zoals stress, ziek zijn of veranderingen in je routine kunnen onregelmatigheden in je cyclus veroorzaken. Gebruik je anticonceptie, zoals de pil, implantaten of een spiraaltje? Dit kan er ook voor zorgen dat je menstruatie wat later is of dat je helemaal niet ongesteld wordt. Je kunt voor je eigen gemoedsrust altijd een inlegkruisje dragen voor extra bescherming tegen mogelijke vlekken door een onregelmatige menstruatie.

Maak jij je zorgen over je menstruatie of vermoed je dat er iets niet in orde is? Probeer dan met je partner, vrienden, familie of iemand die je vertrouwt te praten. Of maak een afspraak met je huisarts. Hij of zij kan je professioneel advies en begeleiding bieden.

Net zoals het aan jou is om te beslissen wat telt als officieel seksueel actief worden (als je dat wilt), mag je ook helemaal zelf beslissen wanneer jij er klaar voor bent om seks te hebben.

In sommige culturen kan er maatschappelijke druk zijn om maagd te blijven tot het huwelijk, terwijl in andere culturen het geen probleem is om seksueel actief te zijn voor het huwelijk. Het belangrijkste is dat jij je seksuele reis begint wanneer het voor jou goed voelt, ongeacht wat anderen ervan vinden.

Hoe netjes het ook klinkt, consent betekent dat jij en je partner instemmen met seks door ja te zeggen. Het is belangrijk jullie allebei instemmen met seks en begrijpen wat er gebeurt. Met andere woorden:

• Beiden kiezen vrijwillig voor seks.
• Jij en partner hebben de vrijheid en mogelijkheid om die keuze te maken.

Als iemand nee zegt tegen welke seksuele activiteit dan ook, dan betekent dit dat hij of zij er niet mee instemt. Ook als iemand het niet hardop zegt, betekent het niet dat hij of zij heeft ingestemd met seks. Sommige vinden het moeilijk om het te zeggen, maar je kunt aan iemands lichaamstaal zien of diegene zich op zijn gemak voelt. Zo kunnen ze gespannen lijken of zich terugtrekken en dat telt ook als nee.

Bij consent gaat het om het vrijwillig geven van toestemming, zonder druk, trucjes of dwang. Het allerbelangrijkste is dat consent ook op ieder moment ingetrokken kan worden. Dit betekent dat je op elk moment seks kunt weigeren als jij je ongemakkelijk voelt of als je besluit geen seks meer te willen. Ja, dit geldt ook als je al bent begonnen.

Het maakt niet uit hoevaak je al seks hebt gehad, het belangrijkste is dat jij en je partner duidelijk begrijpen en afspreken waar jullie je beide goed bij voelen. Zie het als een spannend avontuur, waar je het beste van kunt genieten met mensen die je een veilig gevoel geven en je vrij laten om te zeggen wat je wilt en nodig hebt.