Hoe verandert je vagina na de bevalling?

Als je gaat bevallen veranderen dingen heel snel. Je hebt een nieuw gezinslid (of gezinsleden) - een baby om van te houden, voor te zorgen en van te genieten. Je kunt je tegelijkertijd geweldig, verwonderd, onwennig en onzeker voelen. Bovenop de grootste verandering (een heel nieuw mensje die nog niet eens zijn eigen hoofd omhoog kan houden) is het ook belangrijk om voor jezelf te zorgen.

Lichamelijke veranderingen als je ouder wordt zijn zowel intern als extern, zowel fysiek als mentaal. Je lichaam zal er niet meer hetzelfde uitzien of aanvoelen als voordat je zwanger werd en dat is helemaal niet erg. Je vagina is misschien veranderd, maar dat is heel normaal na het krijgen van een kind. Misschien heb je wat zwangerschapsstriemen om van te houden en te waarderen en hebben je borsten een andere cup gekregen. Laten we meer te weten komen over hoe je hele V-Zone (de vagina, vulva en V-vormige voorkant die je kunt zien) kan veranderen na de bevalling. Zo weet jij wat je kunt verwachten nadat je klaar bent met verwachten.

Het is normaal dat je V-Zone en vooral je vagina verandert nadat je bent bevallen. Dat komt doordat de baby een reis aflegt door de baarmoederhals en de vagina (ook bekend als het geboortekanaal). Hierdoor wordt de ingang van de vagina uitgerekt. De zijkanten van je vagina scheiden zich ook en worden breder, bijna alsof je een paraplu opent. Soms kan het stukje huid tussen de vaginale ingang en de anus (bekend als het perinieum) scheuren. Om de baby meer ruimte te geven kan het zelfs door een arts of verloskundige worden ingeknipt. Dit doen ze onder andere om uitscheuren of ruptuur te voorkomen. Dit wordt een episiotomie genoemd. Het idee van een episiotomie kan ontmoedigend zijn, maar hierdoor wordt een derde of vierde graads ruptuur voorkomen. Hiervoor krijg je pijnstilling (meestal plaatselijke verdoving) en wordt daarna gehecht ^[1].

Bij ongeveer 39% van de vaginale bevallingen wordt de vagina ingeknipt. Dit wordt jaar na jaar steeds minder gedaan ^[2]. Hoewel het idee van scheuren, knippen en blauwe plekken eng kan zijn, kan het helpen om met andere om je heen te praten die zijn bevallen en alles al eerder hebben meegemaakt. Dit zou je gerust kunnen stellen. Je gaat dit ook bespreken met je verloskundige voorafgaand aan de bevalling. Hierdoor zal je een beter beeld krijgen over wat er kan gebeuren en hoe je hiervan zult herstellen.

Nadat je een baby eruit hebt geperst, kan je vagina wijder aanvoelen dan eerder. Het kan ook uitgerekt, zachter en minder elastisch aanvoelen ^[3]. Het kan er ook gekneusd en gezwollen uitzien of aanvoelen. Dit zou binnen een paar dagen na de bevalling moeten herstellen terwijl jij went aan moeder zijn.

Het is heel normaal dat je vagina waarschijnlijk niet helemaal meer de oude wordt - en dat is niet iets om je zorgen over te maken. Bekkenbodemoefeningen kunnen helpen om de spieren rond de vagina strakker te krijgen. Je kunt dit gemakkelijk tussendoor doen of terwijl je andere dingen doet, zoals in de rij staan, tv kijken, terwijl je baby een dutje doet of tijdens het autorijden. Je kunt er zelfs tijdens de zwangerschap mee beginnen. Bekkenbodemoefeningen zijn ook een goede manier om urineverlies te verminderen.

Na de bevalling zijn de niveaus van het hormoon oestrogeen lager in je lichaam aanwezig dan tijdens je zwangerschap. Hierdoor kan je vagina droger aanvoelen dan je gewend bent. Als je besluit borstvoeding te geven, kunnen je oestrogeenspiegels ook lager zijn dan wanneer je besluit dat niet te doen.

Als je last hebt van vaginale droogheid, vooral als je weer seks hebt, kan het gebruik van een glijmiddel wonderen doen om je meer op je gemak te voelen. Na de bevalling heeft 62% van de vrouwen+ in de eerste 3 maanden en 31% na 6 maanden last van vaginale droogte ^[4]. Het is misschien niet het eerste waar je zin in hebt na het krijgen van een baby. Een lager libido is namelijk volkomen normaal. Door met je partner over seksuele opwinding te praten zal de seks uiteindelijk voor jullie beide prettiger zijn. Zorg ervoor dat je je op je gemak voelt en dat je er klaar voor bent. Bij aanhoudende vaginale droogheid, branderig gevoel, irritatie en vaginale infecties kun je het beste contact opnemen met de huisarts.

Je vulva heeft veel doorgemaakt, vooral als je perineum hechtingen nodig had na een knipje of wanneer je uitgescheurd was. Het zal waarschijnlijk behoorlijk pijnlijk aanvoelen, maar dit verbetert meestal binnen 6 tot 12 weken na de bevalling. Pijnstillers kunnen misschien helpen, maar vraag dit altijd eerst aan je verloskundige, huisarts of apotheker als je borstvoeding geeft. Hou vol, geniet van je baby en weet gewoon dat het elke dag zal verbeteren. Voor je het weet zijn de ergste pijntjes verdwenen.

Terwijl je aan het genezen bent, is het belangrijk dat je het gebied rondom de wond goed schoon houdt door te spoelen met kraanwater. Na de geboorte heb je te maken met meer afscheiding dan normaal. Dit noemen ze ook wel lochia. Dit doe je door minimaal twee keer per dag (en na elke ontlasting) het wondgebied schoon te sproeien met de douchekop en droog te deppen met een schone handdoek. Het goed schoonhouden van de wond zal zorgen voor een snellere genezing en minder pijnklachten ^[5].

Het is als nieuwe moeder erg belangrijk om voor jezelf te zorgen. Zowel voor je fysieke als mentale gezondheid. Het kan fijn zijn om hulp te vragen aan je partner of familie zodat je wat tijd voor jezelf kunt nemen wanneer je dit nodig hebt. Luister naar wat ontspannende deuntjes, steek een paar kaarsjes aan en neem een lekker warm bad.

Het is niet alleen je V-Zone (de vagina, vulva en V-vormige voorkant die je kunt zien) die verandert na de bevalling. Je hele lichaam heeft na het baren van een nieuw leven hier en daar wat veranderingen doorgemaakt. Hier zijn een paar veel voorkomende veranderingen die je misschien opmerkt in de spiegel.

Je maag na de geboorte

De huid van je buik is flink uitgerekt terwijl je baby erin groeide. Na de geboorte kan je wat overtollig vel en een buikje overhouden van je zwangerschap. Dit komt doordat je spieren en huid uitgerekt zijn.

Hoewel je misschien druk voelt om ‘terug te veren’ naar je pre-zwangerschapslichaam, is het absoluut normaal om geen platte sixpack te hebben. Je lichaam is heel druk geweest met groeien en het laten groeien van een nieuw leven en daar mag je trots op zijn. De zwangerschapskilo's worden vanzelf minder wanneer je gezond eet en aan lichaamsbeweging doet wanneer dat lukt. Dit is geen race, dus het is niet nodig om jezelf te vergelijken met andere nieuwe moeders of ‘fit moms’ op Instagram. Doe dit op je eigen tempo want elk lichaam is anders.

Striae of zwangerschapsstriemen verschijnen wanneer de huid zich uitrekt en op het onderhuidse bindweefsel breuklijnen komen. Eigenlijk zijn het littekens. Ze kunnen roze, rood, bruin, zwart, zilver of zelfs paars zijn, afhankelijk van je huidtype. Ze verschijnen op je buik, bovenbenen en borsten. Het gebeurt bij 7 op de 10 zwangere vrouwen+ ^[6], dus je bent niet de enige. Ze kunnen na verloop van tijd vervagen, bleker of minder opvallend worden. Zie striae als een mooie herinnering aan hoe sterk en waardig je bent.

Je lichaam is tot zoveel in staat - het kan veranderen, groeien en zichzelf herstellen om nieuw leven te geven. Het is normaal dat het na de bevalling er anders en een beetje vreemd uit ziet. Wees trots op wat je lichaam heeft doorgemaakt, verzorg het door de tijd te nemen om bij jezelf in te checken, en verwaarloos je gezondheid en welzijn niet. Zelfs als je kleine spruit schreeuwt en je het even niet meer weet, kun je op je eigen kracht vertrouwen. Als je het even niet meer onder controle hebt dan zijn je partner, vrienden en familie er om je te helpen.

Als je meer wilt weten over wat er kan gebeuren na de bevalling, lees dan onze artikelen over postnatale (postpartum) depressie en wanneer je je eerste menstruatie na de zwangerschap kunt verwachten.