Wat is menstruatie-armoede?

Het is dus belangrijk dat we allemaal begrijpen wat het is, hoe we er meer aandacht voor kunnen krijgen en hoe we er een einde aan kunnen maken. Bijna een op de tien meisjes in Nederland heeft namelijk wel eens geen geld voor menstruatieproducten ^[1].

Laten we eerlijk zijn, menstruatie maakt het leven niet altijd even makkelijk. Van PMS tot menstruatiepijn, het kan het dagelijkse leven soms flink in de weg zitten. Stel je nu eens voor dat je je zorgen moet maken of je wel aan menstruatieproducten kunt komen. Dit is waar menstruatie-armoede over gaat. Menstruatie-armoede betekent in feite dat je geen toegang hebt tot menstruatieproducten. De redenen hiervoor kunnen uit een lopen van financiële beperkingen tot schaamtegevoelens en gebrek aan menstruele opvoeding. Naar schatting ervaren minstens 500 miljoen mensen over de hele wereld dit elke maand. Zij kunnen niet op een comfortabele, hygiënische en zelfverzekerde manier menstrueren. Schokkend, toch? ^[2]

Menstruatie-armoede heeft op verschillende manieren gevolgen voor onze samenleving. Een deel van de bevolking die op of onder de armoedegrens leven wordt het tijdens hun menstruatie lastig gemaakt om deel te nemen aan dagelijkse activiteiten zoals school of werk. Hierdoor wordt ook genderongelijkheid verder versterkt.

Dit heeft niet alleen een negatieve invloed op hun opleiding en inkomen, maar ook op hun functioneren in de samenleving. Volgens ons onderzoek in samenwerking met Edulin-Q blijkt dat 23% van de meiden wel eens niet naar school gaat door hun menstruatie, waarvan 10% niet naar school gaat omdat ze geen menstruatieproducten kunnen betalen.

Het gebrek aan menstruatieproducten leidt er ook toe dat er vaak oude kleren of andere onveilige materialen worden gebruikt. Dit kan volgens UNICEF ernstige lichamelijke gezondheidsrisico's veroorzaken, zoals reproductieve en urineweginfecties ^[3].

Het lijkt misschien absurd dat zoveel mensen door zoveel schaamte en problemen moeten gaan met wat een volkomen normaal en gezond lichamelijk proces is - helaas is het nog steeds een realiteit.

Hoe kunnen we helpen een einde te maken aan menstruatie-armoede?

Naast het beschikbaar maken van producten aan mensen die geen menstruatieproducten kunnen betalen, betekent het helpen stoppen van menstruatie-armoede ook het openen van meer discussies, het wegnemen van mythen en het doorbreken van taboes rond menstruatie.

Om kennis en begrip rond menstruatie onder jongeren te verbeteren geeft Libresse samen met Edulin-Q gastlessen op middelbare scholen. Naar aanleiding van deze gastlessen is er onder de leerlingen een onderzoek uitgevoerd. Hieruit blijkt onder andere dat menstruatie nog een groot taboe is onder basis- en middelbare schoolleerlingen. Lees hier meer over de uitkomsten van dit onderzoek.

Daarnaast ondersteunt Libresse stichting Armoedefonds met het doneren van gratis menstruatieproducten. Stichting Armoedefonds verspreid Libresse producten over heel Nederland via ruim 1.800 uitgiftepunten in scholen, bibliotheken, voedselbanken, wijkcentra, kringloopwinkels, maar ook via kastjes in voortuinen van particulieren. Wil jij net als Libresse ook in actie komen tegen menstruatie armoede? Lees hier wat jij kunt doen.

In ons Global V Taboo Tracker-rapport ontdekten we dat hoewel menstruatie een normaal onderdeel van het leven is, slechts twee op de vijf vrouwen het met hun partner bespreekt ^[4]. Hieruit blijkt dat er nog steeds een enorm stigma is als het gaat om menstruatie. Gebrek aan informatie leidt er alleen maar toe dat meer mensen onzeker zijn over hoe ze over menstruatie moeten praten en hoe ze ermee om moeten gaan.

Veel overheidsinitiatieven, campagnes en liefdadigheidsinstellingen zijn opgezet om te helpen bij de bestrijding van menstruatie-armoede op internationaal niveau. In 2020 is Schotland het eerste land dat menstruatie producten gaat aanbieden aan iedereen die ze nodig heeft ^[5] .Ook heeft de Keniaanse regering in 2017 ongeveer 4,5 miljoen euro uitgetrokken om de meisjes te kunnen voorzien van gratis maandverband die op openbare scholen studeren ^[6]. Als reactie op de armoede crisis in het VK heeft Bodyform (de Engelse Libresse) in 2017 beloofd om gedurende 3 jaar elke maand 100.000 maandverbandjes te doneren aan mensen in nood ^[7].

Het Armoedefonds heeft verschillende initiatieven om menstruatie-armoede tegen te gaan. Je kunt bijvoorbeeld zelf een actie starten om geld op te halen of menstruatieproducten doneren. Je kunt ook geld doneren aan de Armoedefonds. Ook Simavi en Plan International komen in actie tegen menstruatie-armoede. 

Lees op WOMEN inc. meer over menstruatie-armoede en wat je eraan kunt doen.

Dit is natuurlijk nog maar het begin van de reis naar het volledig uitroeien van menstruatie-armoede, maar elke stap telt. 

Menstruatie is een normaal onderdeel van het leven en daarom moeten we het gesprek erover starten. Dit zal niet alleen mensen in staat stellen hun eigen lichaam beter te begrijpen, maar velen zullen zich ook realiseren hoe belangrijk het is dat iedereen toegang heeft tot menstruatieproducten.

^[1]Plan International

^[2] The borgen project

^[3] Unicef

^[4]Het GVTT Rapport

^[5] NOS

^[6] One World

^[7]Bodyform